Het klinkt een beetje cliché, maar toch is het heel belangrijk: mocht er brand uitbreken of je kleding vat vlam, raak dan nooit in paniek. Als je gaat rennen met brandende kleding, breidt het vuur zich sneller uit omdat er meer zuurstof bij de vlammen komt. Evalueer de situatie snel en probeer de brand te blussen. Als dit niet lukt: neem geen risico en bel zo snel mogelijk 112. Als kleding in brand staat en je hebt geen blusdeken of jas of iets dergelijks bij de hand, rol jezelf of de ander dan over de grond om de vlammen te doven.
Probeer altijd om brand zelf te blussen, maar neem nooit risico. Krijg je een brand niet snel uit, bel dan meteen 112. Om vuur te doven, kun je water gebruiken. Een tuinslang kan bijvoorbeeld prima dienen als brandblusser. Maar als er bijvoorbeeld een olielamp is omgevallen en de olie staat in brand, dan zorgt dit er juist voor dat het vuur meer verspreid wordt omdat het olie op het water drijft. Dan is blussen met een blusapparaat de juiste oplossing. Er zijn ook speciale vetblussers voor een vlam in de pan als een deksel niet werkt.
Brandblussers zijn er in verschillende soorten. Er zijn poederblussers, schuimblussers, koolzuurblussers, vetblussers en de ‘klassieke’ brandslanghaspel. Zorg ervoor dat je altijd een brandblusser in huis hebt. Een poederblusser is te gebruiken in bijna alle gevallen, dus dit is de beste keuze. Een kleine heb je al vanaf ongeveer €20. Zorg ook dat je weet hoe je een brandblusser moet gebruiken en let op de houdbaarheidsdatum: onderhoud de blusser of vervang deze op tijd.
Overigens zijn brandblussers verplicht in studentenwoningen: er moet er eentje hangen in gezamenlijke keukens en in de gezamenlijke vluchtroute, dat betekent in elke gang op iedere verdieping. Voor vrijwillig aangebrachte blustoestellen geldt geen onderhoudsplicht, maar voor door de wet verplichte toestellen geldt dit wel.
In het overzicht hieronder zie je in welke situatie je welke blusser moet gebruiken en welke juist niet.
Brandklasse |
Materiaal |
Wel |
Niet |
A |
Vaste materialen |
Koolzuurblusser, schuimblusser, brandslanghaspel, ABC-poederblusser |
B/C-poederblusser |
B |
Vloeistoffen |
Koolzuurblusser, schuimblusser, ABC-poederblusser |
Brandslanghaspel |
C |
Gassen |
ABC-poederblusser, koolzuurblusser |
Schuimblusser, brandslanghaspel |
D |
Metalen |
D-poederblusser |
Koolzuurblusser, brandslanghaspel, schuimblusser |
F |
Vetten |
Vetblusser |
Brandslanghaspel |
Als de kleding van iemand anders in brand staat, kun je een blusdeken gebruiken. Dit kun je bij jezelf overigens ook doen als je daartoe in staat bent. Heel belangrijk is om eerst het gezicht van het slachtoffer af te schermen! Let er bij blusdekens wel op dat niet alle blusdekens zelf even brandveilig zijn. Kijk voor een overzicht van veilige blusdekens op de website frituurbrand.nl. Een blusdeken heb je al vanaf zo´n €12, vraag je huisbaas om er een aan te schaffen.
Als er veel rookontwikkeling in huis is, zorg dan dat je laag blijft want rook stijgt altijd op. Laag bij de grond heb je dus het meeste zuurstof. Sluit zoveel ramen en deuren als je kan om verdere verspreiding te voorkomen. Voordat je deuren opent, voel vanaf de onderkant langzaam omhoog of de deur niet te warm is. Als de deur warm aanvoelt, is de kans groot dat de deurkruk te warm is om vast te pakken en kun je ernstige brandwonden veroorzaken aan je hand. Daarnaast kun je een steekvlam veroorzaken door de deur te openen.
Mocht je vast komen te zitten, probeer een kamer te bereiken aan de buitenkant van het gebouw, liefst aan de straatkant. Sluit de deur achter je en leg een laken, het liefst nat, als filter tegen rook en giftige stoffen, tegen de onderkant van de deur aan. Open daarna een raam en roep om hulp.
Als je een brandwond hebt opgelopen, zorg er dan voor dat de huid vrij is van kleding of andere stoffen. Let wel op dat bij ernstigere brandwonden er kleding aan de huid kan kleven. Verwijder deze niet! Dit kun je het beste aan de dokter overlaten. Als je blaren op de huid ziet, raadpleeg dan meteen een arts. Als de wond geen of weinig pijn doet, kan dit een aanwijzing zijn dat de brandwond zeer ernstig.
Begin na het verwijderen van kleding meteen met het koelen van de huid met zacht stromend, lauw kraanwater. Mocht je geen toegang hebben tot stromend water, dan is het belangrijk om te weten dat wel koelen altijd beter is dan niet koelen, dus gebruik dan vooral wat voor water je maar voor handen hebt. Dit kunnen natte doeken zijn of zelfs slootwater. Koel de huid minimaal vijf minuten.
Brandwonden moet je bedekken met een steriel verband. Voor grotere oppervlakken kun je een schone theedoek of zelfs een laken gebruiken. Smeer nooit iets op de huid. Verder is het belangrijk om te weten dat als je iemand met brandwonden naar het ziekenhuis vervoert, dat deze altijd rechtop zittend vervoerd wordt. Zorg dat het hoofd altijd hoger is dan het lichaam, in verband met eventuele vochtophopingen. Als je brandwonden oploopt, raadpleeg altijd een arts.
Vind je deze informatie nuttig?