Belasting en Toeslagen

Zorgtoeslag: wijzigingen dien je zelf door te geven!

Zorgtoeslag krijg je niet automatisch. Als je denkt in aanmerking te komen, dien je dus zelf stappen te ondernemen om dit te regelen. Dit betekent dus ook dat eventuele veranderingen die in de loop van de tijd ontstaan, ook door jou zelf moet worden doorgeven. Hier gaat het dan ook vaak mis. Mensen zijn soms zo gewend aan het maandelijks automatisch ontvangen van een bepaald bedrag toeslag, dat ze niet stilstaan bij het wijzigen of zelfs stopzetten hiervan.

Ga je dus samenwonen, vergeet dit dan niet door te geven aan de belastingdienst. Vaak gaat dit ook automatisch wanneer je bij de gemeente doorgeeft dat je gaat samenwonen met je partner (of eventueel met een andere huisgenoot.) Maar het is verstandig om ook daadwerkelijk in te loggen met je digID om te kijken of je dit zelf al eerder kenbaar kan maken en of de informatie echt goed is doorgekomen. Je kunt hier meteen dan ook controleren of de rest aan informatie ook nog up-to-date is.

Dit geldt ook voor de situatie waarin je gezinssamenstelling wijzigt, wanneer jullie bijvoorbeeld vlak na het samenwonen ook een kind krijgen. Je moet dan weer opnieuw wijzigingen doorvoeren. Bij twijfel is het verstandig om een proefberekening te maken en de toeslag eventueel direct stop te zetten als dit nodig blijkt. Als je hier geen recht meer op hebt en dit niet direct doorgeeft, zul je dit namelijk niet meteen merken. Het maandelijks ontvangen van je toeslag(en) gaat nog een tijd gewoon door voor je een rekening thuis ontvangt, van hetgeen inmiddels al behoorlijk opgelopen kan zijn.

Medebewoner of toeslagpartner?

Op het moment dat je gaat samenwonen, kan dit gevolgen hebben voor toeslagen die je ontvangt. Denk hierbij aan de huurtoeslag en/of de zorgtoeslag, maar ook in het geval dat je bijvoorbeeld al een kindje hebt: de kinderopvangtoeslag. Hoe groot die invloed is, hangt af van of je huisgenoot ook je toeslag- of fiscaal partner is.

Wanneer je met iemand op hetzelfde adres woont (je bent op hetzelfde adres ingeschreven bij de gemeente), spreek je van een medebewoner. Dit kunnen je ouders zijn, maar ook je partner, huisgenoot of kind. Zo’n medebewoner telt alleen mee voor de huurtoeslag. Dit heeft dus geen invloed op andere toeslagen zoals je zorgtoeslag. Door de belastingdienst wordt gekeken naar het vermogen en het inkomen van je medebewoner. Dit is uiteindelijk bepalend voor de hoogte van het bedrag en uiteraard of je überhaupt recht hebt op het ontvangen van huurtoeslag.

Daadwerkelijk invloed op meerdere toeslagen heeft het samenwonen pas, wanneer je zogezegd toeslagpartners of fiscale partners van elkaar wordt. Op het moment dat hier sprake van is, zal de belastingdienst niet langer alleen naar jouw inkomen kijken betreffende alle toeslagen, maar nu ook naar dat van je partner.

Toeslagpartner

Een toeslagpartner is de persoon waarmee je een toeslag aanvraagt. Heel vaak is dit ook de persoon waarmee je samenwoont of getrouwd bent, maar dat hoeft niet. Daarnaast voldoe je samen ook aan een voorwaarde. De voorwaarden die gesteld worden aan toeslagpartners en fiscaal partnerschap zijn vrijwel gelijk, dus hierover zo dadelijk meer. Door de belastingdienst wordt na jullie aanvraag gekeken naar het inkomen van je toeslagpartner. Dit is vervolgens bepalend voor de hoogte van het bedrag van jullie aangevraagde toeslag.

Fiscale partner

Elkaars fiscale partner ben je wanneer je aan bepaalde voorwaarden voldoet. Deze zijn zoals eerder benoemd, vrijwel gelijk aan de voorwaarden met betrekking tot toeslagpartners. Waar je hieronder fiscale partner leest, kun je dus eigenlijk ook toeslagpartner lezen.

Om te kijken wanneer je nu exact fiscale partners van elkaar bent, moet eigenlijk een selectie van twee groepen worden gemaakt:

De eerste groep bestaat uit: gehuwden en geregistreerd partners. Wanneer één van beide samenlevingsvormen op jullie van toepassing is, dan is het gemakkelijk: je bent dan automatisch ook elkaars fiscale partners. Sterker nog: ook als je niet samen zou wonen.

De tweede groep fiscale partners (dus als je niet met elkaar getrouwd bent en geen geregistreerd partnerschap met elkaar hebt, maar wél samenwoont) zijn degene die één van onderstaande vragen kan beantwoorden met ‘ja’. Allereerst: de basisvoorwaarde is wel dat jullie op hetzelfde adres staan ingeschreven bij de gemeente (dat wil zeggen in het BRP: Basisregistratie Personen) en waarbij tevens dus voldaan wordt aan één van de volgende voorwaarden:

• Jullie hebben een samenlevingscontract afgesloten bij de notaris.
• Jullie hebben samen een woning gekocht, waarbij jullie dus beiden aansprakelijk zijn voor de hypotheek.
• Jullie zijn aangemeld als pensioenpartners bij het pensioenfonds waaraan jullie verbonden zijn.
• Jullie hebben samen een kind (de leeftijd van het kind maakt niet uit).
• Jij of je partner hebben het kind van de ander erkend.
• Jij of 1 van de medebewoners op het betreffende adres heeft een inwonend kind jonger dan 18 jaar.

Je gaat dus eigenlijk simpelweg het lijstje af, om te zien of één van de voorwaarden op jullie van toepassing is. Het is verstandig om voor de volledigheid na te kijken op de website van de belastingdienst of je niks over het hoofd ziet en/of er subtiele verschillen van toepassing zijn die bestaan tussen de voorwaarden die gesteld worden aan toeslag- of fiscale partner zijn.

Een fiscale partner is een breed begrip

Er zijn dus verschillende scenario’s mogelijk die je elkaars fiscale partner maakt, maar ook de definitie zelf kan ruim opgevat worden. Een fiscale partner hoeft niet je liefdespartner te zijn. Het kan ook je huisgenoot betreffen, jullie staan immers op hetzelfde adres ingeschreven. Als je dan ook nog aan één van de eerder genoemde voorwaarden voldoet, is het sommetje compleet. Het komt zelfs wel eens voor dat ouders en kinderen van 27 jaar of ouder op hetzelfde adres als fiscale partners worden gezien.

Overigens kun je wel maar één fiscale partner hebben. Dus ook als er sprake is van meerdere huisgenoten, kan het niet zo zijn dat jullie meerdere fiscale partners hebben.

Het belang van zeker weten dat je fiscale partners bent

In geval van puur samenwonen, dus zonder samenlevingsvorm, kinderen of één van de andere voorwaarden, kun je ook nog steeds simpelweg medebewoner zijn. Dit zeker weten, is van belang, omdat dit op financieel gebied dus veel verschil kan maken. Het is sowieso altijd bepalend voor je toeslagen. Het inkomen, vermogen en andere kenmerken van je fiscale partner zijn allen bepalend voor je recht op een toeslag en hoeveel deze bedraagt.

Het zou heel vervelend zijn als je je hier niet bewust van bent geweest. De kans is groot dat je dan achteraf veel geld moet terugbetalen, omdat je uit bent gegaan van een andere situatie dan waar je eigenlijk recht op had. Stel het dus niet uit tot aan je belastingaangifte om eens te kijken hoe jullie situatie in elkaar steekt, want ondertussen kan de rekening voor een teveel ontvangen huurtoeslag dan al aardig zijn opgelopen.

Bovendien: als je weet dat jullie fiscale partners zijn, kan dit voor je belastingaangifte juist erg gunstig zijn. Daar kun je op dat moment dan ook dankbaar gebruik van maken, doordat je weet hoe dit zit en wat je rechten hierin zijn.

Voor- en nadelen van fiscaal partnerschap

Het grote voordeel van fiscaal partnerschap draait om de belastingaangifte. Dit komt doordat bepaalde aftrekposten, inkomsten en vermogen nu onderling verdeeld mogen worden. Een veelvoorkomend voorbeeld hiervan is de hypotheekrenteaftrek. Je kunt op zo’n wijze met posten schuiven dat je duidelijk kunt zien welke situatie het meest gunstig is voor de aangifte. Er wordt in zo’n geval van fiscaal optimaliseren gesproken, dat vat de situatie als fiscaal partners goed samen.

Specifieke voorbeelden van voordelen rondom fiscaal partnerschap zijn:

• Soms kan er sprake zijn van meer of hogere belastingkorting(en) in het geval van samen aangifte doen.
• Samen betaal je minder belasting over jullie gezamenlijk vermogen.
• Aftrekposten kunnen, wanneer je ze opgeeft bij de ander, meer opleveren.
• Er kan veel vaker geprofiteerd worden van de aanslaggrens.

Hier tegenover zijn ook aantal nadelen van fiscaal partnerschap te noemen:

• Zoals eerder in de tekst al benadrukt is: doordat inkomens bij elkaar worden opgeteld, is het niet te voorkomen dat dit invloed heeft op de toeslagen die je ontvangt. De kans is groot dat je minder toeslagen zal ontvangen of dat je een en ander zal moeten terugbetalen als je niet op tijd je toeslagen hebt stopgezet.
• Sommige aftrekposten zijn tijdens de belastingaangifte samen lager of loop je zelfs geheel mis.
• Hypotheekrente aftrekken mag alleen voor één huis. Dit is zeer ongunstig in het geval dat jij en je partner nog een andere koopwoning samen bezitten.

Om zowel alert te zijn op de positieve- als negatieve gevolgen van fiscaal partnerschap is het van groot belang om in het programma van de belastingaangifte zorgvuldig te controleren op welke wijze jullie het meest gunstig uitkomen.

In het algemeen kun je zeggen dat samenwonen (maar dan moet er wél echt sprake zijn van fiscaal partnerschap) vaak meer voordelen kent dan nadelen. Je zal immers eerder minder belasting gaan betalen, dan meer. Dit wel wanneer je je bewust bent van de gevolgen op je toeslagen, zodat je hierin een bewuste keuze kan maken.

Wanneer ben je geen fiscaal partners meer?

Wanneer je in geval van huwelijk of geregistreerd partnerschap uit elkaar gaat (dat wil zeggen: er is een verzoek tot ontbinding ingediend) én één van jullie laat zich officieel uitschrijven uit de woning waar jullie tot aan dat moment samen stonden ingeschreven, dan stopt het fiscaal partnerschap ook.

Echter, In de wet is een artikel opgenomen waarin staat dat wanneer je maar een gedeelte van het jaar fiscaal partner bent geweest met iemand (en later dat jaar dus uit elkaar bent gegaan) je er toch alsnog voor kunt kiezen het jaar af te wikkelen als elkaars fiscaal partner. In het geval van een gezamenlijke woning is dit handig. Ook in het geval van een groot inkomensverschil kan er zo nog wat met aftrekposten heen en weer geschoven worden.

Als de situatie zo is dat je binnen een jaar tijd meerdere fiscale partners achter elkaar hebt gehad, bijvoorbeeld omdat je gescheiden bent en in hetzelfde jaar nog een nieuwe partner tegen bent gekomen; dan kan één fiscale partner gekozen worden voor het gehele jaar. Je kiest dan degene waarmee het zo gunstig mogelijk uitpakt in de belastingaangifte. Indien alle partijen het hiermee eens zijn, kun je ook hier fiscaal optimaliseren.

In het geval van meerdere huisgenoten die aan het fiscaal partnerschap zouden voldoen, kun je zo dus ook bepalen wie degene wordt met wie dit zo gunstig mogelijk is. Wanneer je niet meer op hetzelfde adres staat ingeschreven, stopt ook jullie fiscaal partnerschap.

Wees hiervan bewust als je getrouwd bent of geregistreerd partnerschap hebt

Wanneer je samen getrouwd bent of geregistreerd partnerschap hebt, ben je dus automatisch fiscaal partners. Als je voor het trouwen al samenwoonde op hetzelfde adres, dan zal met terugwerkende kracht ook die periode worden meegenomen om de beide inkomens bij elkaar op te tellen. Wees je dus bewust van het feit dat jullie trouwdag dan dus niet geld als startpunt. Veel mensen weten dit niet, waardoor je verrast kan worden met een hoge rekening. Beter kun je hier dus op voorhand op inspelen. Echter wat aanzienlijk scheelt: dit gaat gelukkig nooit verder terug dan 1 januari van het jaar waarin jullie getrouwd zijn.